بازگشت

طرح درس مربوط به رهبری مدارس خودگردان

توضیح کلی درباره درس

     در دنیای سازمانهای تحولات بزرگی رخ داده است که لزوم تغییر در شیوه های اداره مدارس را گوشزد می کنند. از قبیل:

• بر اقتدار متمرکز وجود به ویژه برای تدوین اهداف، تعیین اولویت ها و ایجاد چارچوب هایی برای پاسخگویی تأکید می شود.

• ملاحظات ملی و بین المللی افزایش چشمگیری پیدا کرده اند و برنامه درسی می بایست در یک اقتصاد جهانی پاسخگوی نیازهای ملی باشد.

• در ساختار متمرکز مدارس دولتی(عمومی) تا حدود زیادی خودگردان خواهند شد و تمایز بین مدارس دولتی و غیر دولتی زیاد نخواهد بود.

• در مورد ارائه آموزش با کیفیت برای همه دانش آموزان نگرانی های شدیدی وجود خواهد داشت.

• کارکردهای تربیتی گوناگونی وجود خواهد داشت؛ از طریق فناوریهای ارتباط از راه دور و کامپیوتر اطمینان پیدا خواهیم کرد که آنچه امروزه در مدارس و یا دانشکده های آموزش عالی رخ می دهد در خانه و یا در محل کار اتفاق خواهد داد.

• مبانی تعلیم و تربیت گسترش پیدا خواهد کرد و حل مسئله، خلاقیت، طرفیت یادگیری مادام العمر و یادگیری مجدد را در بر خواهد گرفت.

• هنر و معنویت نقش گسترده ای در تعلیم و تربیت خواهند داشت و در بخشهای مختلف برنامه درسی ارتباط تنگاتنگی وجود خواهد داشت.

• زنان مدعی کسب جایگاه رهبران آموزش و پرورش خواهند شد؛ از جمله آنهایی که در بالاترین سطح هستند.

• والدین و اجتماع نقش خود را در تعلیم و تربیت طلب خواهند کرد و یا باز پس خواهند گرفت.

• نگرانی های عمده ای درباره افراد مورد نیاز و یا افرادیکه فرصت پشتیبانی از فعالیتهای مدرسه را خواهند داشت، وجود خواهد داشت(کالدول و اسپینکز 2016).

     بر پایه تحولات فوق، به زعم اندیشمندان تعلیم و تربیت نوع نگاه به مدرسه و شیوه های اداره آن در سالیان اخیر (عمدتاً بعد از 2000) دچار تغییرات اساسی شده است. مدارس به سمت خودگردانی تمایل پیدا کرده اند. افراد مختلف بر اساس دیدگاه نظری، پایگاه اجتماعی و اقتصادی و همچنین بر اساس میزان برخورداری از نگاه تربیتی، تعابیر متفاوتی از خودگردانی دارند. گروهی به استقلال سازمانهای آموزشی اشاره دارند، گروهی به رهایی دولت از بار سنگین تأمین مالی نظام آموزشی توجه می کنند و گروهی خودگردانی را به داشتن چشم انداز و کنترل درون و برون سازمانی برای رسیدن به اهداف مشارکتی تعبیر می کنند. بنابراین هدف کلی درس به شرح زیر است:

هدف کلی:

این درس در راستای تبیین مولفه های اساسی مدل مدارس خودگردان و چگونگی هدایت چنین سازمانی تدوین و ارائه شده است. 

منابع :

1. Re-imagining educational leadeRshiP, Brian J. Caldwell.

2. LEADERSHIP AND GOVERNANCE IN THE SELF-TRANSFORMING SCHOOL Brian J. Caldwell.

   

    دانشجویان عزیز توجه داشته باشند که با توجه به اینکه بر اساس سرفصلهای رشته، این درس جدیداً به مجموعه دروس دوره کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی اضافه شده است، منبع تألیف یا ترجمه شده منسجمی به زبان فارسی در این زمینه وجود ندارد. لذا برای تهیه محتوای آموزشی از کتابها و مقالات متن اصلی استفاده می شود. لازم به ذکر است با توجه به حذف درس متون تخصصی از سرفصلهای دوره کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، استفاده از منبع با زبان لاتین می تواند خلاء احتمالی آن را جبران نماید.

 

تعداد و شروع جلسات:

   برای درس رهبری در مدارس خودگردان 17 جلسه 2 ساعته در نظر گرفته شده است. این جلسات در روزهای چهارشنبه ساعت 8 تا10 صبح هر هفته تشکیل می شود. با توجه به اینکه این درس برای ورودیهای مهر 1397 ارائه می شود، شروع جلسات مطابق تقویم دانشگاه شهید چمران اهواز از 23 مهر 1398 در نظر گرفته شده است. جدول تنظیم شده جلسات و موضوعات (مطابق جدول صفحه بعد) در اولین جلسه درس در اختیار دانشجویان قرار خواهد گرفت.

 

روش تدریس:

     برای کلیه جلسات روش تدریس ترکیبی از یادگیری مسئله محور(PBL) و سخنرانی و پرسش و پاسخ خواهد بود. برای اجرای آن در پایان هر جلسه مسئله اصلی برای جلسه بعد مطرح خواهد شد و از دانشجویان خواسته می شود که مسئله را به گونه ای مطلوب حل کنند و در جلسه آینده علاوه بر تحلیل مکتوب، چالشها و بحثها و استدلالهای خود را در بوته نقد سایر دانشجویان قرار دهند. همچنین با توجه به نو پا بودن مباحث بخشهایی از مبانی نظری به شیوه سخنرانی و بحث گروهی در کلاس تحلیل خواهد شد.

 

ارزشیابی پایانی

نمره ارزشیابی مستمر	جمعبندی مستندات و گزارش	نمره آزمون پایانی	نمره نهایی
3	5	12	20

 

جدول کلی جلسات درس:

جلسات	موضوع	تاریخ کلاس	تکالیف
1	معرفی، هدفگذاری و تحلیل مبانی نظری شکل گیری و بازآفرینی مدارس خودگردان	23/6/98	5 تغییر بنیادی مدارس
2	تحول: تحلیل چالشها و تغییرات بنیادی که نظامهای آموزشی امروز با آنها مواجهند	30/6/98
3	هم افزایی: تحلیل روشهای ایجاد رابطه بین مدارس و سازمان ها و نهادهای جامعه	3/7/98	استقلال مدرسه: بود/نبود
4	هوشمندی: دانش، مهارت و ارزش ظرفیت های توفیق در خود گردانی مدارس	10/7/98
5	منطق بازار: تحلیل مبانی شبکه مدرسه بر اساس الگوهای تحلیل بازار	17/7/98	شیوه های کنترل
6	الگوی اولیه مدارس خودگردان: تیم برنامه ریزی و گروه سیاستگذاران	24/7/98
7	الگوی تکامل یافته مدرسه خودگردان: منشور مورد توافق سیاستگذاران و برنامه ریزان	1/8/98	منشور چیست؟
8	گشتالت های هفتگانه چشم انداز در مدارس خودگردان: تحلیل تمایزات	8/8/98
9	شهادت امام حسن عسگری تعطیل رسمی	15/8/98
10	تحلیل انواع مدارس خودگردان بر اساس استقلال، کنترل و چشم انداز	22/8/98	لیبرالیسم و نئولیبرالیسم
11	نقش دولت مرکزی در شکل گیری و پیاده سازی یک مدرسه خودگردان	29/8/98
12	کلاس برتر(Master Class) برنامه های یادگیری حرفه ای در کلاس درس	6/9/98	Master Class
13	تدریس متمایز: تحلیل استانداردهای تدریس به عنوان یک فعالیت حرفه ای بر اساس OECD	13/9/98
14	دانش آموزان نسلY: یک یادگیرنده خودسرواره(Autopilot)	20/9/98	Y Generation
15	والدین: کیفیت، مشارکت و درگیری دائم(Continuous Engagement)	27/9/98
16	رهبری هیجان انگیز(Exhilarating leadership) تحلیل شیوه ها و تحولات رهبری	4/10/98	رهبری هیجان انگیز
17	استراتژیهای برتر برای ایجاد و هدایت یک مدرسه خودگردان در قرن بیست و یکم	جبرانی	تحویل کار نهایی